Douceto
Valerianella locusta
Caprifoliaceae Valerianaceae
Àutri noum : Grasseto, Pan-froument, Raspello, Agnelet, Lachugueto.
Noms en français : Mâche potagère, Doucette potagère.
Descripcioun :La douceto es uno erbo fèro bèn couneigudo qu'es aro proun samenado e culido coume ensalado. Se destrìo dis àutri Valerianella qu'a quàsi ges de calice à si flour. Li formo fèro soun bluio (fotò), alor que li cultivado soun blanco (fotò peréu). Trachis dins li relarg un pau umido e sablous. S'atrobo dos varieta, l'uno à fru larg (V. locusta s.s.) e l'autro à fru mai alounga (V. carinata s.s.), vèire li dessin.
Usanço :Forço goustouso ensalado champanello o cultivado. Dóu latin Valere, valènt à dire "se bèn pourta", la planto èi vertuouso. Es uno bono desgreissarello pèr li regime ameigrissènt.
Port : Erbo
Taio : 10 à 60 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an
Gènre : Valerianella
Famiho : Caprifoliaceae
Famiho classico : Valerianaceae
Ordre : Dipsacales
Coulour de la flour :
Bluio
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 1 à 2 mm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1600 m
Aparado : Noun
Remarco : Ensalado champanello
Mars à jun
Liò : Pelouso umido
- Sablo
- Bos clar
- Champ
Estànci : Termoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Éurimediterrano
Ref. sc. : Valerianella locusta (L.) Laterr., 1821
Serento
Picea abies
Pinaceae
Àutri noum : Serénta, Sarento, Sourento, Serinte, Sùfi.
Noms en français : Epicéa, Épicéa commun.
Descripcioun :Pèr pas s'engana emé lou sapin fau regarda coume soun lis aguio o peréu li pigno (o vacheto). Li fueio de la serento soun estacado tout à l'entour de la ramo coume uno brosso, au contro de li dóu sap que soun tóuti dins lou meme plan coume un penche. De nouta pamens qu'acò marcho pas pèr d'ùni sap fourestié (coume Abies pinsapo). Li pigno pendoulon, alor qu'encò dóu sap, quouro li poudès vèire, se tènon bèn drecho.
Usanço :I'a touto meno d'utilisacioun dóu bos segound sa qualita. La pegoulo (resino) èi di proun vulneràri. Foundudo, servié, à passa tèms, pèr sougna li tigno (J.-R. Fortoul). Li jóuini fueio soun manjadisso (ensalado, pèis), an lou goust de citroun.
Port : Aubre
Taio : 10 à 50 m
Fueio : aguio escaumo
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Picea
Famiho : Pinaceae
Ordre : Pinales
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : ges
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 600 à 2200 m
Aparado : Noun
Abriéu à juliet
Liò : Sapiniero
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Picea abies (L.) H.Karst., 1881